هیچ فکر کردی چرا بهش میگن Bridge؟ چون واقعاً مثل یه پل عمل می‌کنه و دو تا جزیره جدا افتاده بلاکچینی رو به هم وصل می‌کنه!
فرض کن می‌خوای بری دیدن رفیقت تو یه شهر دیگه. بار و بندیلو می‌بندی و می‌زنی به جاده. همین که داری به شهرش نزدیک می‌شی، می‌بینی ای دل غافل، یه رودخونه گنده جلوته! ماشینت هم که قایق نیست از آب رد شه! اما چشمت به یه پل می‌افته. راحت از روش رد می‌شی و می‌رسی پیش رفیقت. Bridge تو بلاکچین هم نقش همون پل رو ایفا می‌کنه! (از اسمشم معلومه دیگه، ای بابا)
حالا با هم ببینیم Bridge تو کریپتو دقیقاً چی کار می‌کنه؟
بهت می‌گم که چرا بلاکچین‌ها مثل آدم‌های زبون‌نفهم با هم مشکل دارن (!)، Bridge چیه و چطوری این مشکل رو حل می‌کنه. آخرش هم می‌گیم که چطوری بهترین و امن‌ترین پل‌ها (Bridges) رو پیدا کنی.
بذار همون مثال سفر رو یه کم بیشتر باز کنم تا بفهمیم این Bridge چیه و به چه دردی می‌خوره.
تو اون مثال، تو و رفیقت مثل دو تا شبکه بلاکچین مختلف بودین، مثلاً بیت‌کوین و اتریوم. حتماً شنیدی که این دو تا چقدر با هم فرق دارن، انگار از دو تا سیاره مختلف اومدن!
اتریوم مثل یه کامپیوتر خیلی خفن و همه کاره‌ست که می‌شه روش کلی برنامه باحال (مثل قرارداد هوشمند و DeFi) اجرا کرد. اما بیت‌کوین بیشتر شبیه یه قلک دیجیتاله، کارش ذخیره ارزشه و قابلیت‌های عجیب غریب اتریوم رو نداره.
فرض کن یه برنامه خیلی باحال روی شبکه اتریوم پیدا کردی و می‌خوای ازش استفاده کنی، ولی تو فقط بیت‌کوین داری! چیکار باید بکنی؟ دقیقاً همین‌جاست که Bridge مثل فرشته نجات وارد می‌شه!
می‌بینی؟ بزرگ‌ترین دردسر خیلی از بلاکچین‌ها همینه: نمی‌تونن با هم حرف بزنن! انگار هر کدوم یه زبون مخصوص خودشون رو دارن. مثل اینه که بخوای بازی پلی‌استیشن رو روی ایکس‌باکس اجرا کنی! نمی‌شه دیگه!
برای اینکه این بلاکچین‌های زبون‌نفهم (!) بتونن با هم ارتباط برقرار کنن، به پل (Bridge) نیاز داریم. خیلی ساده بگم، Bridge یه جورایی مثل ساختن یه پل یا تونل مخصوص بین دو تا بلاکچینه که اجازه می‌ده پول دیجیتال (کوین و توکن)، اطلاعات و داده‌ها بینشون رد و بدل بشه.
دقت کردی گفتم «کوین و توکن»؟ این فرقشون مهمه! (خیلی خلاصه: کوین‌ها مثل بیت‌کوین و اتر، بلاکچین خودشون رو دارن. توکن‌ها مثل مهمون روی بلاکچین کوین‌های دیگه ساخته می‌شن).
هنوز یه کم گنگه؟ بیا یه مثال دیگه بزنیم:
دوباره بریم سراغ اتریوم. کوین اصلیش که اتر (ETH) هست. کلی توکن معروف مثل شیبا (SHIB) و BAT هم روی همین شبکه اتریوم زندگی می‌کنن.
حالا یه شبکه دیگه مثل BNB Chain رو در نظر بگیر. کوین اصلیش BNB هست و کلی توکن دیگه هم روی این شبکه هستن.
Bridge اینجا چیکاره‌ست؟ فرض کن دلت می‌خواد با اتر (ETH) خودت، توی یه بازی یا برنامه روی شبکه BNB Chain شرکت کنی. قبلاً نمی‌شد! اما با Bridge، می‌تونی ETH خودت رو بفرستی اون‌طرف و ازش استفاده کنی! انگار براش ویزا گرفتی!
تا حالا کلی مثال زدیم. بیا یه سناریوی واقعی‌تر رو ببینیم:
فرض کن یه جایی پیدا کردی که می‌تونی رمزارزت رو بذاری و سود خوبی بگیری (بهش میگن Yield Farming). داری گزینه‌ها رو چک می‌کنی و می‌بینی اگه ETH اصلی (مال شبکه اتریوم) رو بذاری، سالی ۱٪ سود می‌ده. اما اگه همون ETH رو که با Bridge فرستادی روی شبکه BNB Chain (مثلاً بهش میگن Wrapped ETH یا WETH)، سودش می‌شه ۲٪! وسوسه‌انگیز نیست؟
خب، فقط کافیه یه Bridge خوب پیدا کنی، ETH ات رو تبدیل کنی به نسخه BNB Chain و سود بیشترت رو بگیری! به همین سادگی!
یا مثلاً فکر کن می‌خوای بیت‌کوین یا دوج‌کوین خودت رو وام بدی و سود بگیری. این بلاکچین‌های قدیمی همچین امکانی ندارن. ولی با Bridge می‌تونی بیت‌کوین یا دوج‌کوینت رو (که حالا به شکل یه توکن روی شبکه دیگه‌ای در اومده، مثلاً WBTC) بفرستی به یه پلتفرم DeFi و ازش پول در بیاری! انگار داری به پول قدیمیت یه قابلیت جدید اضافه می‌کنی!
خب، می‌دونم این بحث‌ها می‌تونه یه کم گیج‌کنده باشه! ولی حالا که فهمیدی Bridge چیه و به چه دردی می‌خوره، بیا ببینیم چطوری بهترین و امن‌ترین Bridge رو پیدا کنیم.
اول بگم که اینجا قرار نیست اسم چند تا Bridge خاص رو بگم. بیشتر می‌خوام بهت بگم که چجور Bridgeهایی داریم و موقع انتخاب باید حواست به چی باشه.
دو نوع اصلی داریم: متمرکز (Centralized) و غیرمتمرکز (Decentralized). انتخاب بینشون خیلی به خودت بستگی داره که چی برات مهم‌تره. ولی اگه تازه کاری، شاید Bridgeهای متمرکز برات راحت‌تر باشن.
Bridgeهای متمرکز: اینا معمولاً توسط صرافی‌های بزرگ و معروف ارائه می‌شن. فکر کن مثل یه صرافی معتبر تو فرودگاه که پول کشور خودت رو به پول کشور مقصد تبدیل می‌کنه. کار باهاشون معمولاً خیلی ساده است و راهنمای خوبی هم دارن. پول تو رو می‌گیرن (مثلاً بیت‌کوین) و معادلش رو روی شبکه دیگه (مثلاً WBTC روی اتریوم) بهت می‌دن و بیت‌کوین اصلیت رو پیش خودشون امن نگه می‌دارن تا هروقت خواستی پس بگیری.
فقط یه نکته خیلی مهم: وقتی از اینا استفاده می‌کنی، باید خیلی به اون صرافی اعتماد داشته باشی. انگار داری کلید خونه‌ات رو می‌دی دست یکی دیگه! پس حتماً برو سراغ صرافی‌های خیلی معتبر و شناخته‌شده که امتحانشون رو پس داده باشن. الکی به هر جایی اعتماد نکن!
Bridgeهای غیرمتمرکز: اینا یه کم فنی‌تر هستن و با استفاده از قراردادهای هوشمند کار می‌کنن. مثل یه جور ماشین خودکار که پولت رو می‌گیره و بدون دخالت آدم، معادلش رو روی شبکه دیگه بهت تحویل می‌ده. خوبی‌شون اینه که نیازی به اعتماد به یه شرکت خاص نداری و معمولاً خصوصی‌تر هستن.
یه اما بزرگ: این Bridgeها می‌تونن ریسک امنیتی بیشتری داشته باشن. چون اگه اون قرارداد هوشمند یه اشکالی داشته باشه، ممکنه هکرها بتونن پول‌ها رو بدزدن! پس اگه می‌خوای از این نوع استفاده کنی، باید خیلی بیشتر تحقیق کنی و مطمئن بشی که اون Bridge امنه. یه جورایی مثل رفتن به یه جای ناشناخته‌ست، باید بیشتر حواست رو جمع کنی!
اینم از ماجرای Bridge! دیدی که چقدر تو دنیای رمزارزها مهمه؟ چون باعث می‌شه این جزیره‌های جدا از هم بتونن با هم کار کنن و کارهای جدید و باحالی ممکن بشه. پس خیلی خوبه که در موردش بدونی. فقط یادت باشه همیشه با احتیاط عمل کنی و قبل از استفاده از هر پلی، خوب در موردش تحقیق کنی.
