Perpetual decentralized exchanges (Perp DEX) là các sàn giao dịch hợp đồng tương lai vĩnh viễn — nghĩa là các sản phẩm phái sinh mà không có kỳ hạn hết hạn. Bạn có thể mở lệnh long hoặc short trên các loại tài sản như crypto, hàng hóa, hoặc thậm chí tài sản thực tế (RWA – real-world assets), với đòn bẩy có thể lên đến 50× hoặc hơn — mà vẫn giữ quyền kiểm soát tài sản của bạn (không phải gửi tiền cho sàn).
Perp DEX kết hợp tính minh bạch của DeFi với tốc độ và độ chính xác của sàn tập trung (CEX). Đến quý 3 năm 2025, tổng volume giao dịch qua các perp DEX đã đạt khoảng 1,8 – 2 nghìn tỷ đô — sánh ngang với nhiều thị trường truyền thống.
Share Dialog
BackArtemis
Trang web chính thức: app.hyperliquid.xyz
Hyperliquid ra mắt vào năm 2023 trên một Layer-1 riêng (HyperBFT) và thiết lập chuẩn cho giao dịch sổ lệnh on-chain với độ hoàn thiện < 1 giây, phí gas = 0 và đòn bẩy 50× cho hơn 130 tài sản.
Nhờ quản trị do cộng đồng, Hyperliquid đã phát triển từ “chỉ là sàn giao dịch” thành một lớp hạ tầng đầy đủ tích hợp EVM riêng (HyperEVM). Mặc dù có nhiều đối thủ mới vào giành dần thị phần, Hyperliquid vẫn là người dẫn đầu về công nghệ trong mảng perp DEX. Thị phần của nó giảm từ hơn 70 % xuống khoảng nửa thị trường DEX hiện nay, nhưng lượng giao dịch hàng ngày vẫn ở mức hàng chục tỷ đô do người dùng “gắn bó tự nhiên”. Open interest (OI-tổng giá trị các vị thế mở) vẫn cao hơn bất kỳ đối thủ nào — cho thấy các trader “chuyên nghiệp” vẫn ưu tiên Hyperliquid.
Một điểm quan trọng: dù Hyperliquid có lợi thế sớm, làn sóng đối thủ mới xuất hiện nhanh chóng với các cách tiếp cận riêng biệt — dùng chiêu thức incentive, tính năng mới, tập trung vào ngách — để thu hút người dùng. Dưới đây là bức tranh cạnh tranh giữa các perp DEX nổi bật.
Trang web chính thức: https://asterdex.com
Aster là perp DEX đa chuỗi, nổi bật từ tháng 9 năm 2025 với chiến dịch marketing và airdrop mạnh mẽ. Hỗ trợ từ YZI Labs (quỹ Binance Labs cũ) và được ủng hộ công khai bởi CZ (sáng lập Binance), Aster theo chiến lược “tăng trưởng trước” rất mạnh. Họ ra mắt trên nhiều chuỗi (BNB Chain, Arbitrum, Ethereum, Solana) để tận dụng thanh khoản ở nhiều nơi, và thậm chí dùng đòn bẩy 1001× để tạo hiệu ứng truyền thông.
Tính năng của Aster kết hợp công cụ giống sàn tập trung (CEX) với twist DeFi:
có lệnh ẩn để tránh front-running
giao dịch riêng tư bằng bằng chứng zk
dùng tài sản sinh lời làm tài sản thế chấp (ví dụ stake asBNB vẫn sinh lãi khi dùng làm collateral)
Aster tăng trưởng đáng chú ý: trong tuần đầu, token ASTER tăng > 2.000 %, và ngày cao điểm có tới 330.000 ví mới đăng ký trong đợt airdrop 704 triệu token. Ở điểm đỉnh, Aster từng xử lý 85 tỷ đô volume trong một ngày — vượt tổng volume của toàn bộ DEX và chiếm thị phần lớn trong mảng perp. Những ưu đãi này phần lớn đến từ việc phân bổ hơn một nửa nguồn cung token cho thưởng cộng đồng, tạo ra cơn sốt airdrop farming. Việc có CZ ở sau (công khai ủng hộ) cũng giúp Aster có độ lan truyền rất nhanh.
0xngmi Đồng sáng lập DeFiLlama-Một Dapps chuyên cung cấp dữ liệu trên chuỗi khối trong 1 Twist gần đây cho biết:
Chúng tôi đã nghiên cứu khối lượng aster và gần đây khối lượng của chúng bắt đầu phản ánh gần như chính xác khối lượng perp của binance.
Biểu đồ bên trái là XRPUSDT trên aster, bạn có thể thấy tỷ lệ khối lượng so với binance là ~1
Biểu đồ bên phải là khối lượng perp của XRP trên hyperliquid, trong đó có một số điểm không tương quan Aster không thể lấy được dữ liệu cấp thấp hơn như ai đang thực hiện và điền lệnh, vì vậy cho đến khi chúng tôi có thể lấy được dữ liệu đó để xác minh xem có giao dịch rửa tiền hay không, khối lượng perp của aster sẽ bị hủy niêm yết.
Tuy nhiên, tăng trưởng của Aster gắn với nhiều nghi vấn. Các nhà phân tích on-chain phát hiện dấu hiệu wash trading và volume không tự nhiên, khi tỉ lệ volume / TVL vượt 70:1 – cao hơn rất nhiều so với bình thường. Ngoài ra, phân phối token của Aster rất tập trung (vài ví nắm giữ phần lớn), và có nhiều đợt mở khóa token lớn trong tương lai — nguy cơ bán tháo cao. Tóm lại, vị thế của Aster có thể mong manh nếu động lực incentive giảm. Nhưng Aster chứng minh rằng với đủ “lửa” và thời điểm hợp lý, một người mới cũng có thể vươn lên mạnh mẽ trong thế giới perp DEX.
Trang web chính thức: app.lighter.xyz
Lighter chọn hướng đi khác biệt: tập trung vào “an toàn, công bằng và công nghệ từ nguyên lý nền tảng” (first principles). Được sáng lập bởi các kỹ sư từng làm ở Citadel và được hỗ trợ bởi các quỹ lớn như a16z, Lighter xây dựng zkRollup riêng trên Ethereum (và triển khai trên Arbitrum) để tạo perp DEX có hiệu năng cao nhưng có thể chứng minh độ chính xác của mọi khớp lệnh, giao dịch, thanh lý bằng zero-knowledge proof. Điều này có nghĩa mọi thao tác đều có thể được kiểm chứng toán học — đảm bảo khớp lệnh trung thực, không thể sửa đổi. Không có sàn CEX hoặc DEX nào khác cung cấp mức xác minh “chứng minh đúng” như vậy.
Mặc dù kỹ thuật phức tạp, Lighter cũng thu hút người dùng nhờ mô hình “phí bằng 0” cho các trader nhỏ (retail). Điều này khiến dòng vốn đổ vào ngay lập tức. Đến giữa tháng 9/2025, Lighter đạt khoảng 3 tỷ đô volume/ngày; đầu tháng 10 (vẫn trong giai đoạn beta mời) vượt 7 tỷ đô/ngày — và không dùng token incentive.
Nền tảng trả phí cho market maker và người cung cấp thanh khoản thông qua “Lighter Liquidity Pool” (LLP) — một vault market-making cộng đồng, cho phần thưởng APY khoảng 60 % kể từ đầu 2025. Người dùng có thể gửi tài sản vào LLP để hỗ trợ sổ lệnh và nhận chia sẻ phí giao dịch + phần thưởng thanh khoản, đồng lợi ích với thành công của sàn.
Trang web chính thức: omni.apex.exchange
Apex là đối thủ có DNA giống sàn tập trung nhất. Được ươm mầm và hỗ trợ bởi Bybit — một trong các sàn CEX lớn — Apex nhắm đến mục tiêu mang hiệu năng và sản phẩm của CEX vào DEX tự quản. Ra mắt cuối 2022, Apex tăng trưởng mạnh trong 2023–2024, nhưng thực sự bùng nổ vào 2025 khi thị trường perp DEX nóng lên. Apex vận hành trên layer-2 riêng (ban đầu dùng công nghệ của StarkWare), và nhấn mạnh sản phẩm “Omni” — hợp nhất cả spot và derivatives. Người dùng Apex được hưởng thanh khoản sâu từ mạng market maker của Bybit, các loại lệnh nâng cao, cross-collateral, và có lúc đòn bẩy 500× trên một số sản phẩm.
Điểm nổi bật của Apex là chính sách thu hồi giá trị token rất quyết liệt: giữa 2025, 50 % phí giao dịch được dùng để mua lại & đốt token APEX, sau đó tăng lên 90 % doanh thu hàng ngày dành cho buyback. Đây là mức cao bất thường so với các sàn khác (thường 10–30 %). Kết quả: token APEX gắn chặt với volume giao dịch. Khi volume perp DEX tăng mạnh Q3 2025, giá APEX nhiều lần tăng +600 % chỉ trong một tháng. Ở đỉnh hype, Apex xử lý khoảng 500 triệu đô/ngày — không lớn như Aster hay Hyperliquid, nhưng là con số rất đáng kể cho một DEX trước đây ít được biết đến. CEO Bybit – Ben Zhou – công khai quảng bá Apex và tích hợp Apex Pro vào giao diện Bybit, tăng thêm độ tin cậy cho sàn.
Trang web chính thức: pro.edgex.exchange
edgeX là một perp DEX sổ lệnh (order book) hiệu năng cao, trải nghiệm giao dịch “native” (tức giao diện & trải nghiệm tương tự sàn truyền thống), có đội ngũ xịn từ Binance, Bybit, Debank, Barclays, Morgan Stanley, Goldman Sachs.
Công nghệ: edgeX V1 dùng công nghệ StarkEx / ZK-Rollup để xử lý lệnh, mỗi giao dịch được kiểm chứng bằng bằng chứng không kiến thức (ZK Proof). Họ có kế hoạch nâng cấp lên edgeX V2 — một chain settlement hiệu suất cao, tối ưu kiến trúc giao dịch, thanh khoản, trải nghiệm người dùng, tích hợp nhiều chuỗi và mở rộng khả năng tài chính on-chain
Hiệu suất & số liệu nổi bật: Theo DefiLlama, edgeX có TVL khoảng $233,91 triệu, volume perp 30 ngày ~$64,6 tỷ và open interest ~$1,037 tỷ . Các báo cáo truyền thông nói rằng trong 30 ngày gần nhất, edgeX tạo ra ~ $10,53 triệu phí, vượt các đối thủ như GMX, dYdX, nhờ độ sâu thanh khoản cao & chi phí giao dịch thấp (maker ~0,015 %, taker ~0,038 %).
Cho đến nay edgeX chưa phát hành token riêng, mà dùng “edgeX Points” để thưởng người dùng dựa trên hoạt động (giao dịch, giữ tài sản, tham gia vault, giới thiệu)
Trang web chính thức: avantisfi.com
Loại hình: perp DEX chuyên cung cấp giao dịch cả crypto và tài sản thực tế (RWAs) trên chuỗi Base lớp 2 với phí thấp và tốc độ cao. Điều này có nghĩa người dùng có thể giao dịch Forex, cổ phiếu và hàng hóa tài sản như vàng, dầu ở Avantis trên môi trường chuỗi khối.
Đòn bẩy & phí: Avantis cho phép đòn bẩy lên đến 500×, với mô hình “zero-fee perpetuals” (ZFP) — nghĩa là trader chỉ trả phí nếu họ lợi nhuận — đây là điểm độc đáo trong mảng perp DEX
Cơ chế khuyến khích / bảo vệ người dùng:
• Trader nếu giúp cân bằng long/short trong hệ thống có thể được positive slippage (vào lệnh tốt hơn giá thị trường)
• Nếu giao dịch đi ngược chiều lớn (risk), có thể được rebate (hoàn phí) hay bảo vệ lỗ (loss protection)
• Cơ chế quản lý rủi ro động (dynamic risk-engine) để tối ưu lợi tức cho LPs trong mọi điều kiện thị trường
Số liệu nổi bật (theo DefiLlama và các nguồn khác):
• Phí hàng năm dự kiến: ~$35,2 triệu
• Volume perp 30 ngày: ~$10,75 tỷ
• Open interest: ~$77,18 triệu
• Về token AVNT: tổng cung 1 tỷ, phân phối cho cộng đồng, nhà đầu tư, đội ngũ, dự trữ thanh khoản, v.v.
Dưới đây là so sánh giữa Lighter, edgeX, Avantis theo các khía cạnh quan trọng:
Tiêu chí | Lighter | edgeX | Avantis |
|---|---|---|---|
Công nghệ / kiến trúc | Dùng zk-Rollup tùy chỉnh, mọi khớp lệnh & thanh lý được chứng minh bằng ZK proof → đảm bảo tính trung thực & không can thiệp bên ngoài | Order-book DEX, thiết kế cho hiệu suất cao, độ trễ thấp, hỗ trợ nhiều lệnh, modular architecture hướng tới hạ tầng tài chính modular | Smart contract + risk engine + cơ chế động (skew, loss protection) để quản lý thanh khoản và rủi ro, hỗ trợ giao dịch RWA → phức tạp nhưng linh hoạt |
Tốc độ / độ trễ / hiệu năng giao dịch | Thiết kế để rất nhanh, xử lý nhiều lệnh mỗi giây, độ trễ thấp (millisecond) | Quảng cáo >200.000 lệnh mỗi giây, <10ms latency | Phụ thuộc Base (L2), độ trễ có thể cao hơn trong các tình huống tắc mạng, nhưng đủ dùng cho giao dịch perp & RWA |
Phí giao dịch / mô hình phí & incentive | Mô hình phí = 0 cho nhiều user (retail) được quảng bá để thu hút flow | Phí thấp, cạnh tranh (maker/taker) — cụ thể chi tiết phí công khai có thể khác nhau | Mô hình “nếu thua thì không phí / rebate / loss protection” cho trader trong một số điều kiện |
Thanh khoản & volume | Volume cao trong beta, nhưng nhìn vào số liệu open interest & volume ratio có cảnh báo “volume / OI cao” → có thể do incentive / wash trading | Có khối lượng giao dịch lớn (một trong những DEX perp có volume cao) | Volume tương đối mạnh so với TVL nhỏ, cho thấy sử dụng đòn bẩy & turnover cao trong nền tảng |
Sự minh bạch / đảm bảo công bằng | Mạnh: mọi khớp lệnh & thanh lý đều có bằng chứng ZK, không thể thao túng việc ưu tiên, không cần tin người trung gian | Minh bạch ở mức công khai on-chain order book, nhưng không có cơ chế chứng minh toán học từng khớp lệnh như Lighter | Công bố cơ chế risk engine, bảo vệ loss, dynamic skew — minh bạch theo kiểu thông số & hợp đồng, nhưng không “chứng minh” từng lệnh như ZK |
Khả năng mở rộng & tích hợp đa chuỗi / tài sản | Tập trung vào hiệu suất trên zk-Rollup, có thể mở rộng qua các zk lane / liên hệ với các chain khác | Có tiềm năng mở rộng modular, có thể bổ sung các kênh, tích hợp hệ sinh thái DeFi khác | Hỗ trợ RWA + crypto + hàng hóa, có tích hợp oracle, loss protection, nhiều loại tài sản truyền thống |
Token / incentive / mô hình kinh tế | Có hệ thống điểm (points) để khuyến khích giao dịch / hoạt động trong giai đoạn trước token; vẫn còn tranh luận về sustainability khi chuyển sang tokenomics thực tế | Có thể phát token / incentive trong tương lai, hiện chưa rõ token chính thức công bố (edgeX Points / reward) | Có token $AVNT, utility rõ: staking, phần thưởng, phân phối phí, rebate, v.v. |
Ưu điểm nổi bật | Tính “verifiable” cực mạnh, phí thấp / 0 làm thế mạnh thu hút, kiến trúc công bằng | Hiệu năng cao, độ trễ thấp, volume lớn, hệ thống order-book mạnh, trải nghiệm giống CEX | Hỗ trợ RWA + crypto, tính năng loss protection / rebate cho trader, phân chia phí cao cho LPs |
Nhược điểm / rủi ro | Mô hình phí = 0 có thể gây thiếu doanh thu trong thời kỳ thanh khoản thấp; volume cao / OI ratio cao có thể là dấu hiệu incentive đẩy; nếu người dùng rời thì áp lực lớn | Phụ thuộc vào chất lượng thị trường và nhà tạo lập, cần duy trì liquidity ổn; nếu incentive giảm, dòng dòng vốn có thể rút | TVL nhỏ so với volume — rủi ro “mỏng vốn”; mô hình phức tạp dẫn đến rủi ro smart contract & oracle; đòn bẩy cao dễ cháy nếu quản lý rủi ro yếu |
Thông tin nền tảng & số liệu nổi bật
Nền tảng | Nguồn / mô tả chính | Số liệu nổi bật / ghi chú |
|---|---|---|
Lighter | Nền tảng perp DEX được xây dựng trên zk-Rollup riêng, mọi khớp lệnh / thanh lý được chứng minh bằng zero-knowledge proof (“verifiable matching & liquidation”) | • TVL ~ $560-580 triệu (dữ liệu Lighter V2) |
edgeX | Sàn order book perp DEX hiệu suất cao, do Amber và đội về derivatives xây dựng, với tham vọng trở thành hạ tầng tài chính modular on-chain | • 24h volume ~ $4,7 tỷ (theo CoinGecko) • 24h open interest ~ $1,15 tỷ • Có ghi: hỗ trợ ~156 cặp giao dịch • Hiệu năng được quảng cáo: > 200.000 lệnh/giây, độ trễ < 10ms |
Avantis | Perp DEX trên Base, hỗ trợ crypto & RWA, có các tính năng như “loss protection”, động lực cho LP, phân bổ phí cao cho LPs. | • TVL ~ $78,5 triệu (số liệu từ DefiLlama) • Perp 30 ngày volume ~ $10,75 tỷ • Phí (hàng năm) ~ $35,2 triệu • Open interest ~ $77,18 triệu • Phí thu được trong 30 ngày ~ $2,89 triệu • Token $AVNT đã ra mắt / lưu hành, có utility & staking & reward. • Đòn bẩy (đối với crypto) có thể lên cao, và cho cả RWA (vàng, forex, hàng hóa) |
So sánh nhanh theo mục tiêu người dùng
Mục tiêu của bạn | Nên ưu tiên nền tảng nào | Lý do |
|---|---|---|
Ưu tiên tính công bằng & minh bạch toán học | Lighter | Vì mọi khớp lệnh & thanh lý được chứng minh bằng ZK |
Muốn noise / sàn có volume lớn, tính thanh khoản cao | edgeX | Volume 24h rất lớn, open interest cao, khả năng hoạt động mạnh mẽ |
Muốn giao dịch crypto + tài sản thực (RWA) | Avantis | Hỗ trợ RWA (vàng, forex, hàng hóa, chỉ số…), tích hợp nhiều loại tài sản |
Muốn phí thấp / miễn phí | Lighter (phí 0 cho nhiều user) hoặc Avantis (mô hình phí nếu thua / rebate) | Cả hai đều có ưu đãi phí / rebate / cơ chế khuyến khích |
Muốn kiếm yield / staking / tham gia LP | Avantis (token + chia phí) hoặc Lighter (vault LLP) | Avantis có token & reward rõ ràng; Lighter có vault LLP để đóng góp thanh khoản |
Sự trỗi dậy của các perp DEX cho thấy không có mô hình duy nhất có thể chiếm ưu thế tuyệt đối — mỗi sàn đang đào sâu vào thị trường dựa trên ưu thế riêng của mình (công nghệ, incentive, ngách người dùng). Rõ ràng perp DEX có tiềm năng ngang bằng CEX về volume. Khi ngành này vượt qua mốc 1 nghìn tỷ đô volume mỗi tháng (đã tương đương ~10 % volume hợp đồng tương lai CEX), upside vẫn còn rất lớn nếu nhiều trader tiếp tục di cư lên on-chain.
Cuối cùng, các nhà giao dịch là người chiến thắng cuối cùng trong cuộc chiến “chiến tranh DEX” này. Cạnh tranh đang buộc các sàn giao dịch phải trở nên nhanh hơn, công bằng hơn và đa dạng hơn bao giờ hết trong các dịch vụ của mình. Đây là một thị trường được định hình bởi sự thay đổi liên tục về vị trí lãnh đạo – chúng ta đã thấy các chương trình khuyến khích có thể đưa một công ty mới lên vị trí số 1 chỉ sau một đêm (như Aster đã làm), trong khi công nghệ bền vững và lòng trung thành của người dùng quyết định ai sẽ giữ vững vị trí dẫn đầu về lâu dài (như Hyperliquid đã làm). Sự bùng nổ của DEX perp chỉ là sự khởi đầu, và cuộc đua vẫn đang tiếp diễn để xem nền tảng nào (hoặc các nền tảng nào) sẽ chiếm được phần lớn thị phần của thị trường phái sinh on-chain tiềm năng trị giá hàng nghìn tỷ đô la.
Happy Trading!
3,728
All comments (0)