Bản tóm tắt này tổng hợp các cuộc thảo luận xoay quanh sự phát triển và hiện đại hóa của thị trường tài chính Việt Nam, đặc biệt tập trung vào khả năng nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE Russell. Các cuộc đối thoại làm nổi bật vai trò của FTSE Russell, những tiêu chí cần thiết cho việc nâng hạng, và ý nghĩa của nó đối với dòng vốn đầu tư.
1. Nâng tầm giá trị Việt Nam: Từ ẩm thực đến tài chính
Cuộc trò chuyện mở đầu bằng việc so sánh việc nâng tầm giá trị ẩm thực Việt Nam (ví dụ, món phở giá 100 đô la) với việc nâng tầm giá trị tài chính và văn hóa Việt Nam. Điều này cho thấy mong muốn chung là đưa Việt Nam lên một tầm cao mới về nhận thức và giá trị trong mắt thế giới.
"Chúng tôi đang cố gắng thay đổi suy nghĩ của mọi người về Việt Nam và giá trị của nó khi chúng ta nói về tài chính đầu tư, giá trị của phở là gì, giá trị của văn hóa Việt Nam là gì… tôi đã cố gắng làm điều này với ẩm thực để khi họ ăn món phở này, nó có giá tương đương với ramen Nhật Bản, chúng tôi muốn nâng tầm Việt Nam lên cấp độ đó."
2. Giới thiệu về FTSE Russell và vai trò của họ
FTSE Russell là một nhà cung cấp chỉ số và điểm chuẩn hàng đầu cho thị trường tài chính toàn cầu. Được thành lập từ Financial Times (FT) và London Stock Exchange (SE), công ty đóng vai trò quan trọng trong việc phân loại thị trường thành phát triển, mới nổi và cận biên.
"Chúng tôi cung cấp các điểm chuẩn. Đó thực sự là những gì chúng tôi làm. Chúng tôi cung cấp các chỉ số và đóng vai trò là điểm chuẩn cho thị trường và cũng có thể được sử dụng cho các sản phẩm đầu tư. Vì vậy, chúng tôi là nhà cung cấp dịch vụ để cung cấp điểm chuẩn đó."
Họ có một khuôn khổ "rất mạnh mẽ và minh bạch" với một "cuốn sổ tay" và "ma trận chất lượng thị trường" để đánh giá các tiêu chí phân loại thị trường.
Quá trình đánh giá bao gồm khảo sát các cơ quan quản lý và nhận phản hồi từ một ủy ban cố vấn gồm các chuyên gia thị trường (bên mua, bên bán, người lưu ký, nhà môi giới).
3. Việt Nam: Một "câu chuyện tăng trưởng" hấp dẫn nhưng vẫn là thị trường cận biên
Việt Nam được nhận định là một thị trường có tiềm năng tăng trưởng vượt trội. Mặc dù vẫn được phân loại là thị trường cận biên, các nhà đầu tư thường tách riêng Việt Nam để theo dõi vì "Việt Nam đang trên một hành trình khác".
"Việt Nam hiện tại là Thị trường cận biên nhưng ngay cả khi chúng tôi có chỉ số thị trường cận biên, khách hàng của chúng tôi thường tách Việt Nam ra và theo dõi riêng."
Việt Nam nổi bật trong khu vực ASEAN về tăng trưởng GDP và khối lượng thương mại.
Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là trong 1,5 năm qua, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng cổ phiếu Việt Nam. Điều này có thể do các quỹ phòng hộ chốt lời hoặc chuyển vốn sang các thị trường mới nổi lớn hơn (Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan) do tình hình địa chính trị. Việt Nam chưa được hưởng lợi từ các dòng vốn này vì chưa phải là thị trường mới nổi.
4. Các tiêu chí nâng hạng và tiến độ của Việt Nam
FTSE Russell có 9 tiêu chí để phân loại một thị trường là "Mới nổi". Việt Nam hiện đã đáp ứng 7 tiêu chí và còn 2 tiêu chí cần được giải quyết:
Yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding requirement): Cần được loại bỏ.
Quy trình quản lý giao dịch lỗi (fail trade management process): Cần được thiết lập.
"hai tiêu chí nổi bật trong số chín tiêu chí để phân loại là Trạng thái thị trường mới nổi cần phải vượt qua… hai vấn đề nổi bật cần được giải quyết đó là yêu cầu ký quỹ trước giao dịch cần phải được loại bỏ và quy trình quản lý giao dịch lỗi cần được thiết lập."
Quá trình NPS (Netting Payment System) đã diễn ra "suôn sẻ hơn rất nhiều so với những gì chúng tôi lo sợ." Việc sử dụng NPS là "tối thiểu" và "có thể quản lý được", cho thấy thị trường đã chuẩn bị tốt.
Đối với giao dịch lỗi, FTSE Russell muốn biết liệu có một quy trình quản lý giao dịch lỗi hay không, liệu có một quy trình mua lại (buy-in process) và các khoản phạt/chi phí có phù hợp với các thị trường khác hay không.
5. Ý nghĩa của việc nâng hạng và dòng vốn đầu tư dự kiến
Việc nâng hạng không phải là câu hỏi "liệu có xảy ra không" mà là "khi nào". Sự nỗ lực đáng kể từ cấp cao nhất đến các thành phần thị trường cho thấy việc nâng hạng là một quá trình tất yếu.
"Việt Nam nằm trong danh sách theo dõi, vì vậy không phải ai cũng có thể được đưa vào danh sách theo dõi để thăng hạng, để phân loại lại. Vì vậy, đó đã là một tín hiệu cho thấy Việt Nam rất gần để đạt được trạng thái thị trường."
Quá trình nâng hạng liên quan đến các cuộc họp hàng quý của Ủy ban Giám sát Quốc gia, với các thông báo vào tháng 4 và tháng 10.
Một trở ngại khác là quy trình mở tài khoản vẫn còn dài (6-9 tháng) và cần được rút ngắn/đơn giản hóa để thu hút thêm nhà đầu tư.
Dự báo dòng vốn đầu tư khi nâng hạng:
Quỹ thụ động (passive funds): Ước tính khoảng 1 tỷ USD sẽ đổ vào Việt Nam, chiếm khoảng 0,3% chỉ số FTSE Emerging Market All Cap. Tỷ lệ này nghe có vẻ nhỏ nhưng là đáng kể khi so sánh với các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Đài Loan (trên 20%).
Quỹ chủ động (active funds): Ước tính khoảng gấp 5 lần quỹ thụ động, tức là 5 tỷ USD.
Tổng cộng, việc nâng hạng có thể mang lại khoảng 6 tỷ USD dòng vốn đầu tư vào thị trường Việt Nam.
6. Tầm quan trọng của thời điểm hiện tại và cơ hội lịch sử cho Việt Nam
Cuộc trò chuyện nhấn mạnh rằng thời điểm hiện tại là "một cơ hội có một không hai trong thế hệ" đối với Việt Nam, không chỉ về thị trường tài chính mà còn về nền kinh tế cơ bản.
"Tôi nghĩ đây là một cơ hội có một không hai trong thế hệ đối với Việt Nam và rất nhiều lý do cho điều đó nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta… Tôi nghĩ đối với Việt Nam, thời điểm là bây giờ bởi vì tôi nghĩ chúng ta không thể lãng phí cơ hội này vì không chỉ thị trường tài chính mà còn cả nền kinh tế cơ bản đang cùng nhau phát triển."
Mặc dù việc nâng hạng từ FTSE là quan trọng và hữu ích, Việt Nam vẫn đang trên quỹ đạo phát triển mạnh mẽ về kinh tế, tài chính và văn hóa, bất kể thời điểm nâng hạng.
"Tôi thực sự không quan tâm nếu bạn nâng cấp Việt Nam bởi vì đất nước chúng tôi sẽ phát triển tốt. Chúng tôi đang trên quỹ đạo phát triển về kinh tế, tài chính, văn hóa và đừng hiểu sai ý tôi, tôi không cần FTSE nói với tôi điều đó."
Tóm lại, Việt Nam đang tiến rất gần đến việc nâng hạng thị trường mới nổi nhờ những nỗ lực cải cách và tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ. Việc giải quyết hai tiêu chí còn lại và đơn giản hóa quy trình mở tài khoản sẽ là chìa khóa để thu hút dòng vốn đầu tư lớn, củng cố vị thế của Việt Nam trong cộng đồng tài chính toàn cầu.
Sherry Lab
